Ustawa o sygnalistach wprowadza szereg obowiązków dla pracodawców w zakresie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa. Aby uniknąć negatywnych konsekwencji wynikających z niedostosowania się do nowych regulacji, ważne jest, aby pracodawcy zrozumieli i wdrożyli odpowiednie procedury. W tym artykule omówimy krok po kroku, jak zgodnie z prawem wdrożyć przepisy wynikające z ustawy o sygnalistach.
Kim jest sygnalista i jakie naruszenia podlegają zgłoszeniu?
Sygnalista to osoba, która zgłasza lub ujawnia publicznie informacje o naruszeniu prawa uzyskane w kontekście związanym z pracą. Mogą to być pracownicy, pracownicy tymczasowi, zleceniobiorcy, podwykonawcy, akcjonariusze, członkowie organów spółki, stażyści, wolontariusze, funkcjonariusze publiczni, a nawet żołnierze zawodowi.
Zgłoszenia powinny dotyczyć naruszeń prawa odnoszących się do różnych dziedzin, takich jak zamówienia publiczne, usługi finansowe, bezpieczeństwo produktów, ochrona środowiska, zdrowie publiczne, ochrona danych osobowych i wiele innych. Ważne jest, aby pracodawcy zrozumieli zakres tych naruszeń i byli przygotowani na ich zgłoszenia.
Kogo dotyczy ustawa o sygnalistach?
Ustawa o sygnalistach dotyczy szerokiego spektrum podmiotów zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego. Istnieją jednak pewne wyjątki, takie jak podmioty zatrudniające mniej niż 50 pracowników, chyba że działają w określonych branżach (np. finansowej, transportowej). Urzędy lub jednostki organizacyjne gmin, liczące mniej niż 10 000 mieszkańców, również są zwolnione z obowiązku wdrożenia wewnętrznych procedur zgłoszeń.
Dokładne informacje na temat tego, kogo dotyczy ustawa o sygnalistach, są również omawiane na różnego rodzaju szkoleniach o sygnalistach.
Obowiązki pracodawcy w zakresie procedur zgłaszania
Głównym obowiązkiem pracodawcy jest ustanowienie procedury dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa oraz podejmowania działań następczych. Procedura powinna być sformalizowana, na przykład w formie regulaminu, i musi określać:
Osobę lub jednostkę upoważnioną do przyjmowania zgłoszeń.
Sposób dokonania zgłoszenia.
Osobę lub jednostkę upoważnioną do podejmowania działań następczych.
Obowiązek potwierdzania przyjęcia zgłoszenia.
Obowiązek podjęcia działań następczych.
Termin i sposób przekazywania informacji zwrotnej sygnaliście.
System zachęt do korzystania z procedury zgłoszeń wewnętrznych.
Proces konsultacji i wdrożenie procedur
Przed wdrożeniem procedur zgłoszeń wewnętrznych pracodawca musi przeprowadzić konsultacje z zakładową organizacją związkową lub przedstawicielami pracowników. Czas na konsultacje wynosi od 7 do 14 dni, a procedura wchodzi w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia. Pracodawca musi zapewnić, że pracownicy są świadomi nowych procedur i wiedzą, jak z nich korzystać.
Rejestr zgłoszeń i poufność danych
Pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia rejestru zgłoszeń, który zawiera szczegółowe informacje o każdym zgłoszeniu, takie jak numer zgłoszenia, przedmiot naruszenia, dane osobowe zgłaszającego i osoby, której dotyczy zgłoszenie, oraz informacje o podjętych działaniach. Rejestr musi być prowadzony w sposób zapewniający ochronę poufności zarówno sygnalisty, jak i osoby, której zgłoszenie dotyczy.
Konsekwencje niewdrożenia ustawy
Niedostosowanie się do wymagań ustawy o sygnalistach może skutkować karą grzywny do 5 000 zł. Pracodawcy muszą więc traktować wdrożenie tych procedur poważnie i zadbać o ich prawidłowe funkcjonowanie. Ważne jest, aby regularnie oceniać skuteczność i adekwatność wprowadzonych procedur oraz szkolić pracowników, aby byli świadomi swoich praw i obowiązków w ramach nowych regulacji.
Bądź przygotowany
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o wprowadzeniu ustawy o sygnalistach w swojej firmie, warto wziąć udział w szkoleniach o sygnalistach organizowanych przez Centrum Verte. Te specjalistyczne kursy oferują dogłębną wiedzę na temat prawnych wymagań oraz praktycznych aspektów wdrażania systemu ochrony sygnalistów, zapewniając tym samym zgodność z przepisami i skuteczne zarządzanie informacjami o nieprawidłowościach w organizacji.
Podsumowanie
Wdrożenie ustawy o sygnalistach to proces, który wymaga zaangażowania i staranności. Pracodawcy powinni skorzystać z pomocy specjalistów, aby upewnić się, że ich procedury są zgodne z przepisami i skutecznie chronią sygnalistów. Dzięki temu nie tylko unikną kar, ale również zbudują zaufanie i przejrzystość w swojej organizacji.